De barometer van 26 september 2012

Eerste generatie krimpregio’s (grafiek 1; dikke lijnen)

Bij de eerste generatie regio’s met structurele bevolkingsdaling heeft Noordoost-Groningen (structurele daling sinds 2003) nu de snelste daling. Daar is ook de daling sinds de top het grootste (tabel 1).
Zeeuwsch-Vlaanderen (structurele daling sinds 2003) had een gestage bevolkingsdaling met weinig grote schommelingen, maar de laatste maanden wordt de daling steeds beperkter.
Zuid-Limburg (structurele daling sinds 1997) had in oktober 2011 even geen bevolkingsdaling als gevolg van de bevolkingsontwikkeling in Maastricht. In die gemeente groeide het aantal inwoners aanzienlijk (mede) als gevolg van de groei van het aantal studenten. De groei in Maastricht is duidelijk aan het verminderen en in Zuid-Limburg is nu weer een duidelijke bevolkingsdaling, sterker dan in de afgelopen 24 maanden.

Tweede generatie krimpregio’s (grafiek 1; dunne lijnen)

Tweede generatie krimpregio’s (grafiek 1; dunne lijnen)
In Zuidoost-Drenthe (structurele bevolkingsdaling sinds mei 2010) heeft nu een relatief sterke bevolkingsdaling.
In Achterhoek (structurele bevolkingsdaling sinds oktober 2009) schommelde de bevolkingsontwikkeling in 2011 rond de nul. Nu is er weer een duidelijke daling. Noord-Drenthe behoort sinds november 2011 zeer waarschijnlijk ook tot de regio’s met structurele bevolkingsdaling.

Grafiek 1 Regio’s met structurele bevolkingsdaling; ontwikkeling aantal inwoners in procenten op basis van 12 maanden, vermeld bij de laatste maand

Regio’s met tijdelijke daling (grafiek 2)

Naast bovengenoemde 6 regio’s met structurele bevolkingsdaling zijn er steeds meer regio’s met tijdelijke bevolkingsdaling. Een jaar geleden was dat in twee regio’s, nu zijn er al zeven: Zuidoost-Friesland, Zuidwest-Overijssel, Overig Zeeland, Oost-Zuid-Holland, IJmond, Zuidwest- Drenthe en Noord-Friesland.
In regio’s met structurele bevolkingsdaling is de natuurlijke aanwas (saldo van geboorte en sterfte) kleiner dan nul (tabel 2). Bij regio’s met tijdelijke bevolkingsdaling is dat meestal nog niet het geval. De tijdelijke daling wordt veroorzaakt door een (sterk) uitgaand migratiesaldo.

Grafiek 2 Regio’s met tijdelijke bevolkingsdaling; ontwikkeling aantal inwoners in procenten op basis van 12 maanden, vermeld bij de laatste maand

Provincies met bevolkingsdaling (grafiek 3)

Op provinciaal niveau is in 2002 de structurele bevolkingsdaling begonnen in Limburg. Tijdelijk was er in die provincie daarna nog wel enkele keren een geringe bevolkingsgroei.
In Drenthe en Zeeland is de natuurlijke aanwas met ingang van dit jaar zeer waarschijnlijk structureel kleiner dan nul (tabel 2). De bevolkingsdaling, die daar begonnen is in de tweede helft van 2011, is waarschijnlijk structureel. In Zeeland en Drenthe is de bevolkingsdaling nu duidelijk sterker dan in Limburg.
Het is de afgelopen jaren enkele keren voorgekomen dat in een provincie incidenteel bevolkingsdaling op trad. Dat is nu het geval in Friesland.

Nederland

Uit de grafieken blijkt dat de bevolkingsgroei in Nederland geleidelijk minder wordt. Sinds 2009 wordt zowel de natuurlijke aanwas als het migratiesaldo geleidelijk kleiner. De algemene bevolkingsontwikkeling van Nederland werkt in meer of mindere mate door op de diverse regio’s. Uit de grafieken blijkt dat structurele en tijdelijke bevolkingsdaling een steeds algemener verschijnsel wordt binnen Nederland.

Grafiek 3 Provincies met bevolkingsdaling, ontwikkeling aantal inwoners in procenten op basis van 12 maanden, vermeld bij de laatste maand

Tabel 2 Componenten bevolkingsontwikkeling september 2011 t/m augustus 2012

Gebieden in volgorde van hoogte natuurlijke aanwas